Восточновестфальский диалект


Восточновестфальский диалект (нем. Ostwestfälisch) — диалект, принадлежащий к вестфальским диалектам нижнесаксонской группы нижненемецкого языка. Распространён в административном округе Детмольде, землях Оснабрюкер и Текленбург (одноимённый район). Вытесняется верхненемецким языком.

В восточновестфальском чётко различаются первоначальное a (как в слове Rot — Rat) и позднее a (как в Water — Wasser), характерно дифтонгирование долгих (Braut вместо Brot, Fout вместо Fuß, Kaise вместо Käse, däipe вместо tief и т. д.), стык двух согласных в корне (teggen вместо zehn, maggen вместо mähen, friggen вместо freien, bowwen вместо bauen, bruwwen вместо brauen), более сильное произнесение буквосочетаний sch и ch, передвижение начального al- к ol- (как в olle — alle) и передвижение корневого -ol- в -aul- (ault — alt, kault — kalt).

Восточновестфальский диалект изобилует собственной лексикой: Lüüt (Mädchen), wacker (schön), Saut (Brunnen), ninn(e) (kein(e)). См. Весфальский и Нижнесаксонский диалектные словари.

Dat ostwestfäilische Platt is ’n Däil von dat Westfäilische Platt un wett in Ostwestfaulen küert. Et giff sierben Formen: Dat Usenbrückske, dat Lübker, dat Rauwensbierger, dat Wiedenbrücksker, dat Lippsche, dat Paderbuorner un dat Waldecker Platt.

Wat besondret sinn däi Ünnerschäidung tüsken dänn ursprünglich langen a wie in Rot (Rat) un dänn later däihnten a wie in Water (Wasser), däi Diphthongierung van däi langen Vokale wie in Braut (Brot) orre Fout (Fuß), däi Hiattilgung wie in teggen (ziehen) orre maggen (mähen) un tou gouter lesst nau däi Wörter Lüüt (Mädchen), wacker (schön), Saut (Brunnen) un ninn(e) (kein(e)).

Bit nauen twäiten Weltkriech was dat ostwestfäilische Platt däi Sprauk, däi däi mäißten Kinner in Huse touierße lernt hebbet, later hebbet däi Kinner dann Houchdüütsk lernt. Van Dage lernt däi Kinner fast gohr käin Platt mehr, aber manche lernt 'n lütket bierden inne Schoule.